paragraaf

OAIS in vogelvlucht

paragraaf Progress:

De kracht van OAIS ligt vooral in het feit dat door deze standaard iedereen de beschikking heeft over een gemeenschappelijk jargon, een soort Esperanto voor digitale duurzaamheid. De termen zijn gedefinieerd en de standaard zit stevig in elkaar, wat misverstanden voorkomt | Barbara Sierman  (2012, pdf)

Het OAIS-model (pdf)  – het ‘Reference model for an Open Archival Information System’ – is een referentiemodel voor het inrichten van een archief dat zich richt op duurzame toegang. Bij een digitaal archief of e-depot spreken we ook wel van een Trusted Digital Repository (TDR), een systeem waarmee je op een transparante wijze vertrouwen schept bij de doel- en belangengroepen. Daarbij dient het OAIS-model als leidraad die  te vertalen is naar de eigen praktijksituatie.

Het begint met wat je overeenkomt met de producent (de donor, de archiefvormer) over de voorwaarden waarbinnen het materiaal aangeleverd wordt en de verantwoordelijkheden die je als archief- of collectiebeherende instelling aangaat. Dit resulteert in een contract en in relevante informatie rond de afspraken die opgenomen wordt met de aangeboden informatie-eenheden (archiefbestanddelen, digitale objecten) als submission documentation in de SIP, de submission information package.

Vervolgens zorgt de instelling dat bij het beheer, de preservering, het opslaan en het bieden van toegang alle verantwoordelijkheden die het OAIS-model beschrijft en alle afspraken die gemaakt zijn met de producent, nageleefd worden.

Het OAIS-model bestaat uit verantwoordelijkheden, een functioneel model en een informatiemodel. In de paragraaf ‘de drie-eenheid’ zag je hoe een informatieobject afhankelijk is van representatie-informatie om het digitale object op authentieke wijze te kunnen representeren. Het OAIS-informatiemodel geeft het kader weer, waarbinnen metadata en digitale objecten beheerd en gebruikt worden, om zorg te dragen voor het duurzam toegankelijk houden van de informatieobjecten. De functies en omgeving die OAIS beschrijft, geven het kader weer waarbinnen het duurzaam toegankelijk houden van het archief zich afspeelt. De verantwoordelijkheden beschrijven welke verplichtingen de instelling aangaat voor de zorg voor duurzame toegang.

Verplichtingen OAIS

  • Krijg voldoende informatie van de Producer
  • Zorg voor voldoende mandaat om het materiaal te beheren
  • Bepaal de Designated Community (de aangewezen gebruikersgroepen)
  • Maak het materiaal toegankelijk
  • Bewaar de authenticiteit
  • Leg beleid, procedures en processen vast

In module C leer je meer over hoe je kan meten en kan laten zien dat je als digitaal archief ‘te vertrouwen bent’. Dat kan worden gemeten met zelfevaluatie-, audit- en certificeringstools. Als je aan alle eisen voldoet, kan je digitaal archief gecertificeerd worden.

In onderstaande video nemen we je mee door het model. We volgen een informatiepakketje tijdens drie van zijn levensfasen:

  • opname (Submission Information Package – SIP)
  • beheer (Archival Information Package – AIP)
  • beschikbaarstelling (Dissemination Information Package – DIP)

Je maakt daarbij kennis met de zes functies (ingest, archival storage, data management, access, preservation planning en administration) die in OAIS omschreven worden.

Het jargon

AIP

AIP staat voor Archival Information Package, het informatiepakketje dat geselecteerd is voor opname in het archief. Dit informatiepakketje bevat:

  • Het voor opname geselecteerde digitale object en de representatie-informatie;
  • Informatie over de resultaten van de kwaliteitschecks (zoals de resultaten van een integriteitscheck met een checksum checker en de resultaten van de viruscheck);
  • Informatie over de rechten;
  • Een omschrijving van het informatiepakketje zelf. In die omschrijving staat bijvoorbeeld waar de verschillende onderdelen van het pakketje staan en hoe ze met elkaar samenhangen. Dat wordt in het OAIS de ‘Package Information’ genoemd.

DIP

DIP staat voor Dissemination Information Package, het informatiepakketje dat door de gebruiker opgevraagd en bekeken wordt.

OAIS

OAIS staat voor ‘Reference model for an Open Archival Information System’. Het functionele model staat beschreven in ISO 14721.

Referentiemodel

Een referentiemodel is een standaard die ontwikkeld wordt voordat er al op grote schaal implementaties en producten zijn.

SIP

SIP staat voor Submission Information Package, het informatiepakketje dat geselecteerd is voor opname in het archief en wordt aangeleverd door een producent of archiefvormer.

Trusted digital repository 

Een trusted digital repository (TDR) is een digitaal archief met de missie om digitale objecten duurzaam op te slaan, te beheren en toegankelijk te houden en voldoet daar aantoonbaar aan doordat het digitale archief gecertificeerd is door een officiële instantie. Het vertrouwen in het digitaal archief wordt daarmee meetbaar gemaakt.

Meer weten?

Comments

  1. Marco Streefkerk

    Het is lastig hierop te reflecteren vanuit mijn rol als informatiemanager van een museum. Daar is de producent primair de eigen organisatie en ook is de eigen organisatie, of een opvolger, weer de designated community. Dat heeft als voordeel dat je hoge eisen kan stellen aan de ingest maar daar moeilijk toe komt omdat je er zelf aan moet voldoen. Er is (nog) niet een dwang zoals de archiefwet bij archieven. De huidige praktijk is dat er een ongefundeerd vertrouwen is dat het wel goed komt in de toekomst, dat toekomstige collega’s het wel oplossen.

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.